Byas Pariyojana – ब्यास परियोजना | Byas Pariyjana – ब्यास परियोजना | Bys Pariyojana – ब्यास परियोजना | Byas Pariyojana – ब्यास परिजना | Byas Pariyojana – ब्या परियोजना | Byas Pariyojna – ब्यास परियोजना | Byas Priyojana – ब्यास परियोजना | Byas Payojana – ब्यास परियोजना | Byas Parijana – ब्यास परियोजना |
व्यास परियोजना राजस्थान, हरियाणा और पंजाब राज्यों की सम्मिलित परियोजना है। यह दो प्रमुख इकाइयों ‘व्यास-सतलुज लिंक-1’ तथा ‘व्यास-सतलुज लिंक-2’ से मिलकर बनी है। यह परियोजना रावी, सतलुज और व्यास नदी के जल का उपयोग करने के लिए बनाई गयी है। इसमें भाखड़ा बाँध के ऊपर पनडोह के पास एक बाँध बनाया गया है।
Byas Pariyojana – ब्यास परियोजना
No.-1. व्यास परियोजना राजस्थान, हरियाणा और पंजाब राज्यों की सम्मिलित परियोजना है।
No.-2. यह दो प्रमुख इकाइयों ‘व्यास-सतलुज लिंक-1’ तथा ‘व्यास-सतलुज लिंक-2’ से मिलकर बनी है।
No.-3. यह परियोजना रावी, सतलुज और व्यास नदी के जल का उपयोग करने के लिए बनाई गयी है।
No.-4. इसमें भाखड़ा बाँध के ऊपर पनडोह के पास एक बाँध बनाया गया है।
No.-5. पनडोह बाँध के नीचे व्यास नदी पर पाँग बाँध बनाया गया है, इससे बनने वाले जलाशय को ‘महाराणा प्रताप सागर बाध’ कहते हैं।
No.-6. यहाँ एक पक्षी अभयारण्य भी बनाया गया है।
No.-7. यह बाँध हिमाचल प्रदेश के तिलवाडा ज़िले में है। । निर्माण सन 1961 में शुरू हुआ था तथा यह 1971 में बनकर पूर्ण हुआ।
No.-8. यहाँ पर 6X60=360 मेगावाट की विद्युत इकाइयाँ लगाई गयी हैं।
Byas Pariyojana
महत्वपर्ण तथ्य
No.-1. डीवीसी भारत सरकार द्वारा शुरू की जानेवाली प्रथम बहूद्देशीय नदी घाटी परियोजना।
No.-2. कोयला, जल तथा तरल ईंधन तीनों स्त्रोतों से विद्युत उत्पादन करनेवाला भारत सरकार का प्रथम संगठन।
No.-3. मैथन में भारत का प्रथम भूमिगत पनविद्युत केन्द्र।
No.-4. विगत शताब्दी के पचावें दशक में बोकारो ंकएंक ताविके राष्ट्र का बृहत् तापीय विद्युत सयंत्र।
No.-5. बीटीपीएस ंकएंक बॉयलर ईंधन फर्नेंस में अनटैप्ड निम्न स्तर कोयला जलाने में प्रथम।
No.-6. चंद्रपुरा ताविके में उच्च ताप प्राचलों का प्रयोग करते हुए भारत की प्रथम री-हिट इकाइयाँ।
No.-7. मेजिया इकाई जीरो कोल रिजेक्ट हेतु सेवा में ट्यूब मिलों सहित पूर्वी भारत में अपने प्रकार की प्रथम।
दामोदर घाटी परियोजना – Damodar Ghati Pariyojana
No.-1. नदी घाटी परियोजना · दामोदर घाटी परियोजना · व्यास परियोजना · नागार्जुन सागर परियोजना · मयूराक्षी परियोजना · माही परियोजना · परम्बिकुलम अलियार परियोजना · गण्डक परियोजना · कोसी परियोजना · No.-2. थीन बाँध परियोजना · नर्मदा घाटी परियोजना · इंदिरा सागर परियोजना · हीराकुंड परियोजना · ओंकारेश्वर परियोजना · रिहन्द परियोजना · चम्बल परियोजना · तुंगभद्रा परियोजना · भाखड़ा नांगल परियोजना · सरदार सरोवर परियोजना · माताटीला परियोजना · टिहरी बाँध परियोजना · फरक्का परियोजना |
Byas Pariyoana – ब्यास परियोजना
No.-3. सलाल परियोजना · कामेरा जलविद्युत परियोजना · चूखा परियोजना · कलपोंग जलविद्युत परियोजना · जायकवाड़ी परियोजना · धौली गंगा परियोजना · डुलहस्ती जलविद्युत परियोजना · कोयल-कारो परियोजना · बगलिहार परियोजना · रोंग-तोंग परियोजना · पार्वती घाटी परियोजना |
No.-4. कोलडैम परियोजना · नाथपा झाकड़ी जलविद्युत परियोजना · पारापलर सिंचाई परियोजना · उर्मिल सिंचाई परियोजना · संजय विद्युत परियोजना · गोकुल बैराज परियोजना · संकोष परियो|जना · सियालकोट जलविद्युत परियोजना · शरावती जलविद्युत परियोजना · राजस्थान की सिंचाई परियोजनाएँ |
No.-5. उकाई परियोजना · कोयना परियोजना · श्रीशीलम परियोजना · सुवर्ण रेखा बहुउद्देशीय परियोजना · बास्पा परियोजना · विष्णुप्रयाग परियोजना · तवा परियोजना · गम्भीरी परियोजना |
No.-6. मानसी वाकल परियोजना · ओराई सिंचाई परियोजना · सागरमाला परियोजना · अटल भूजल योजना |